Basic HTML Version
85
menakıbını okumakla işlere ve hallere girip çıkmak neticesinde doğan tec-
rübe ile insanın eline geçebilir. Bu tür ahlak, olgun erlerin arkadaşlıklarıyla,
ermiş ve ağır kaliteli insanların sohbetiyle elde edilir. Öyle ki insan onların
hal, kâl ve amellerini ayna tutularak ona göre sohbet eder, onlara baka-
rak kendisinden uygunsuzluğu uzaklaştırıp, uygunluklarla kendisini bezer.
İşte sır budur ki tasavvuf alimleri insanın uygun ve düzgün olabilmesi için
mürşidin irşadını ve sohbetini esas tutarlar.
98. Sonuç itibariyle daha övülür, değer itibariyle daha ağır insani kema-
latın içerisinde üstün ahlakın yerini tutan hiçbir şey yoktur. Peygamberi-
miz (s.a.v.) buyurur:
“Kıyamet gününde bana en sevileniniz ve yakınınız ahlakça en güze-
linizdir. Kıyamet gününde en buğz ettiğim ve benden en uzak olanınız
ahlakça en kötü olanınızdır. Kendilerini piyasaya sürmek için dalga
dalga konuşanlar, ağız dolusu laf söyleyenler ve kibirliliği taslayarak
bilgiyi gösterenlerdir.”
31
99. Nasıl ki iyilerle beraber olmak çok hayırlara ve üstün ahlaka vesi-
le olabilir, öyle de düşük seviyeli ve kötü insanlarla beraber oluş şerlere
ve çirkin hasletlere vasıta olabilir. Zira ateşe yanaşmak sıcaklığın hissine,
buza yanaşmak soğukluğun hissine kesin sebeptir. Evet, çöplüklere gir-
mek çirkin koku ile insanı rahatsız ettiği gibi gül bahçelerine yanaşmak da
güzel kokuyu insana estirir. Evet, herkes kendisiyle sohbet ettiği kimsenin
sıfatlarıyla muttasıf olur. Kısa veyahut uzun beraberliğiyle etkilenebilir.
100. Önemli olan fiilin ve halin şeriat-ı garraya, aziz kitaba ve sünneti
seniyyeye arz olunmasıdır. Ölçülerine geleni kabul, gelmeyeni de ret et-
mektir. Hadiste varit olduğu gibi:
“Kim ki bu işimizde (dinimizde) ondan olmayanı icat edip ona adde-
derse o ret edilmiştir.”
32
101. Yol ancak Rasulullah’ın (s.a.v.) yoludur. İnanç da O’nun inancıdır.
Hakikat de O’nun hakikatidir. Şeriat da O’nun şeriatıdır. Peygamber’in
(s.a.v.) gösterdiği yolun dışında yürümek asla insanı ne hakka, ne rızasına
ve ne de bağışına ulaştırabilir. Ancak bu tür ulvi makamlara ulaşım içsel ve
31 Tirmizi, I, 71; Ahmed b. Hanbel, el-Müsned 2/369, 4/193, 194
32 Buhari Sulh, 5; Müslim, Eqdiye, 17; İbn Mace, Mukaddime, 2
MEVAHİB