KÜLLİYAT-I VUSTA
145
Şeyh diyordu ki: İrşatta başarılı olabilmek için birçok sebep vardır.
Biz, burada söyledikleri sebeplerden bazı ana etkenlerin özünü ifade et-
meye çalışırız. Mürşit, onlara başvurursa irşadında etkili olur. Ancak ba-
şarı Allah’tandır. Başvurulacak etkenler şunlardır:
1. Mürşit, sözünde ve özünde yumuşak ve mülayim olmalı. Zira yu-
muşak ve hummalı çalışmasından dolayı hak davasında galip olur. Gör-
müyor musun, su yumuşak olduğundan içindeki sert taşları yutar. Çamur
yumuşak olduğundan içine batanın ayağı çok temiz olsa bile hâliyle hâl-
lendirir ve balçığıyla kirletir.
Resulullah şöyle buyurmuştur: “Şüphesiz yumuşaklık bir şeyde olur-
sa mutlaka onu süsler. Bir şeyden çıkarsa onu da mutlaka çirkinleştirir.”
Ve yine devamında buyurmuştur ki: “Yumuşaklıktan yoksun olan kimse
her hayırdan yoksundur.”
80
2. Mürşit, irşat esnasında geniş bilgisine, net ve anlaşılır edasına, fe-
sahatle ve belagatle konuşmasına değil, Yüce Allah’ın lütfuna sığınarak
kudretine dayanır. Çünkü mürşit konuşur, açıklar, davet eder ama dinle-
yenlerde heyecanı, etkilenmeyi yaratan ancak Yüce Allah’tır. Değirmenin
üst taşına durmadan vuran, gür ses çıkaran, buğday oluğunu sallayan
ağaçtır. Ama esmeri beyazlatan, serti yumuşatan, hububatı öğüten taştır.
3. Mürşit, irşat esnasında mümkün mertebe gafletten uzak, kalbi Yü-
ce Allah’ın zikriyle mamur olmalıdır. Çünkü konuşmak pilav ise; ihlas ve
zikir yağıdır. Konuşmak meyve ise; ihlas ve zikir lezzetidir. Konuşmak
fabrika ise; ihlas ve zikir ürünüdür. Konuşmak deniz ise; ihlas ve zikir
onun balığıdır, incisidir. Konuşmak sermaye ise, ihlas ve zikir mahsulü-
dür, kârıdır. Onun için Yüce Allah bilgiyi almak için insanı, kalpleri Yüce
Allah’ın zikriyle mamur olan âlimlere yönlendirir ve şöyle buyurur:
“Bilmezseniz; zikir ehlinden sorunuz.”
81
80 Müslim, 226-227.
81 Nahl, 43.