Page 88 - Sugra

87
buyurur:
9 ۝ ... ط َنو ُم َل ْع َي َل َني �ذ َّلا َو َنو ُم َل ْع َي َني �ذ َّلا ى ِوَت ْس َي ْل َه ْل ُق
De ki: “Hiç bilenlerle bilmeyenler bir olur mu?”34
Elbette ki ne kötülükte ne iyilikte bir olamazlar.
104. Bilgi edinmekten gaye vacibi tanıyıp yanında durmak ve haramı
bilip alanından uzak durmaktır. Elbette ki bu davranış şeriat-ı ğarraya ve
insanlığın gereğine uygun olduğundan saadete götürür tek yoldur. Bunun
dışında hüsrandır, pişmanlıktır, sorumluluktur. Yüce Allah buyurur:
ُه َدْ ن ِع َه ّٰللا َد َج َو َو أًـ ْي َش ُه ْد ِج َي ْم َل ُه َء �ا َج ا َذ ِا ى � ّٰت َح ط ًء �ا َم ُن ٰا ْم َّظلا ُه ُب َس ْح َي ٍة َعي �ق ِب ٍبا َر َس َك
39 ۝ لا ِبا َس ِح ْلا ُعي �ر َس ُه ّٰللا َو ط ُ ه َبا َس ِح ُهي ّٰف َو َف
“Çölde ki serap gibidir. Onu susayan, büyük su sanır yanına gelin-
ceye kadar. (O zaman) onu hiçbir şey bulamaz. Yanında Yüce Allah’ı
görür. Eksiksiz olarak onu hesaba çekerek müstahakkını verir. Allah
hızlı hızlı hesap verendir.”35
65 ۝ ط ُه ّٰللا َّل ِا َب ْي َغ ْلا ِض ْرَ ْ لا َو ِتا َو ٰم َّسلا ى ِف ْن َم ُم َل ْع َي َل ْل ُق
105.
De ki: “Allahtan başka yerde ve göklerde hiç kimse gaybı bilemez.”36
Buradaki gaybden murad berzah ve ondan sonra gelen âlemlerin içe-
risinde cereyan eden haller ve işlerdir. Veyahut Kur’andır. Veyahut Yüce
Allah’tır (azze ve celle). Veyahut vahiydir. Veyahut Yüce Allah’ın tak-
dir ettiği her şeydir. Nasıl ki İbnü’l-Cevzi, “Zâd’ül-Mesîr” adlı eserinde
açıklamıştır. Doğrudur; berzah ve ahiret âlemini, Kur’an’ın içini ve dışını,
Yüce Allahın künhünü ve hakikatini, vahyin nicelik ve niteliğini ve Yüce
Allah’ın takdir ettiğini ancak Allah bilir. Akıl ve nakil onun üzerine ittifak
etmeye çağırmaktadır. Umulur ki gâibin yerine mübalağaya delalet eden
gayb kelimesinin getirilmesi bu mananın ifadesi içindir. Zira nerede müştak
yerine mastar kullanılırsa mübalağayı hatırlatmak içindir. Yani son derece-
de akıllardan uzak olan gaybının bilinmesi Yüce Allah’ın şanına yaraşır.
Veyahut hiç kimse kendiliğinden gaybı bilir olamaz. Fakat Yüce Allah bazı
evliyasını bazı kerametlerle ithaf edebilir. Zira Yüce Allah çok insanların
34 Zümer suresi, ayet 9
35 Nur suresi, ayet 39
36 Neml suresi, ayet 65
MEVAHİB