67
bir rızıktır; topraktandır. Ona fazla düşkünlük insanı düşürerek, toprağa
yeksan eder.”
32. İlim üç kısma ayrılır:
a. Kesbi ilim (kazanılmış bilgi): Kitapların okunmasından medrese ve
müderrislerden, tecrübe ve deneylerden kesbedilmiş ilim gibi ki, insanoğ-
lu bu ilme ulaşınca son derece içinde lezzet ve vicdanında huzur hisseder.
Zira aranıp aranıp bulunan şey aranmadan yorulmaksızın insanın eline
geçen şeyden nefsin yanında daha lezzetli, aklın yanında daha kıymetli
görünmektedir.
b. Vehbi ilim (Yüce Allah tarafından hibe edilip bağışlanılmış bilgi):
Peygamberlerin bilgilerinin çoğu ve evliya bilgilerinin bazısı gibi. Zira bu
tür bilgiler ancak insan kulluk makamına kavuştuktan sonra Yüce Allah
tarafından bağışlanır.
Yüce Allah buyurur:
65
ا ً
م ْ
ل ِ
ع ا َّ
ن ُ
د َ
ل ْ
ن ِ
م ُ
هاَ
ن ْ
م َّ
ل َ
ع َ
و ا َ
ن ِ
دْ
ن ِ
ع ْ
ن ِ
م ً
ة َ
م ْ
ح َ
ر ُ
هاَ
ن ْ
ي َ
ت ٰ
ا �
ا َ
ن ِ
دا َ
ب ِ
ع ْ
ن ِ
م ا ً
د ْ
ب َ
ع ا َ
د َ
ج َ
و َ
ف
“İkisi (Musa ve Yuşa) (a.s.) yanımızdan kendisine ilmi öğrettiğimiz ve
rahmeti bağışladığımız kullarımızdan bir kulu buldular.”
9
c. Ledünni ilim (her araçtan ve gereçten uzak zati bilgi): O da Yüce
Allah’ın bilgisidir. Zira Yüce Allah’ın bilgisi kendisindendir. O bilginin
oluşunda bağışın ve çalışmanın rolü yoktur.
33. İlmi ne kadar fazla olursa olsun alim ilmine yetinip mağrur olmasın.
Çünkü Yüce Allah ilmini kendisine zehir, zor çalışmalara vesile, boş yorul-
malara etken eylemeye kadirdir. Yüce Allah (c.c.) buyurur:
76
ٌ
ميل َ
ع ٍ
م ْ
ل ِ
ع یذ ّ
لِ
ُ
ك َ
ق ْ
و َ
فو
“Her büyük ilim sahibinin üstünde pek bilen vardır.”
10
Yani ilminde ne dereceye ulaşırsa ulaşsın yeterdir, demesin! Çünkü bil-
gisi ne derecede olursa olsun ondan daha ziyade bilen vardır. Onu arasın
9 Kehf suresi, ayet 65
10 Yusuf suresi, ayet 76
MEVAHİB