57
Bid‘at:
Rasulullah ve dört halifenin zamanında yapılmamış ve dine nis-
bet edilen fiili yeniliklerdir. Bid‘atın beş kısmı vardır:
Haram bid‘at:
Yıkama yerine ayakların meshinin haramlığı gibi
Vacip bid‘at:
Sapıkları, sapık düşüncelerinden döndürmek için usule
uygun delillerin getirilmesi gibi. Mantık, adap ilmi okuyup bilinmeleri
gibi. Kur’an ve hadisin manalarını olduğu gibi bilmek için sarf, nahiv oku-
yup lügati araştırmak gibi.
Mendub bid‘at:
Medreselerin, hastanelerin, laboratuarların tesisi gibi
Mekruh bid‘at:
Yapılması hoş görülmeyen her iş. Camilerin nakışlarla
süslenmeleri gibi.
Mubah bid‘at:
Giyimde, yiyeceklerde pahalı ve güzel olanı tercih et-
mek gibi.
MÜSLÜMANA NASİHAT
Ey Müslüman kardeş! İyiliği emret! Kötülüklerden sakın ve kötülükler-
den nehyet! Kendi nefsine istediğini mümin kardeşine de iste! İçinde yaşa-
dığın toplum ile öyle geçin ki yaşadıkça seni sevsinler! Ölünce ayrılışından
dolayı ağlasınlar. Yüce Allah’ın yarattıklarına lütufkâr ve merhametli ol!
Ta ki lütuf ve rahmetini göresin. Yüce Allah’ın emirlerini büyük ve gerçek
bil! Çünkü Allah Teala’nın işlerinde şaka, emirlerinde küçük yoktur. Allah
için sev, Allah için kız. Ta ki sevgin ve öfken meyve verir bir ağaç haline
gelsin. Başkalarının ayıbında gözlerini kapat. Çünkü başkalarının gözü ve
senin de ayıbın vardır. Her gün ikindi namazından sonra nefsine hesap gör.
İyilik ile geçirmişsen Allah’a şükret, yoksa kendini kına. Yaptıklarından
dolayı sızlan (için için acı çek). Çocukların fidan gibidir. Onları bilgi ile
sula, hikmet ile geliştir. Güzel ahlak ile süsle, iman ile koru, ibadetle büyüt.
Yoksa çocuk dikenli bir ağaç olur, başta babasının gözüne batar, anasının
yüzünü kızartır. Daha sonra içinde yaşadığı topluma zehir dikeni olur.
Dilini kötü sözden, yalandan, koğuculuktan ve benzerlerinden koru.
Çünkü altınoluğa layık ve şayeste, dupduru suyun akmasıdır. Kalbini ki-
birlilikten —ister malla, ister bedenle, ister makamla, ister bilgiyle, ister
işle, ister akıl ve dirayetle olsun— temizle. Çünkü “kibirlilerin düşmanı
Allah’tır” denilmiştir. Kendini hasetten temizle. Çünkü haset, başta sahibi-
AKAİD